Öksürük koruyucu bir refleks olmakla beraber çocuklarda solunum yolu hastalıklarında en sık görülen belirtilerden biri. Kış aylarında özellikle çocuklarda daha sık görülen ve uzun süren öksürüğün nedenleri hakkında Hisar Intercontinental Hospital Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü Uzmanı Dr. Berrin Emre Karaman bilgi verdi.
Çocuklarda öksürük basit bir soğuk algınlığı olabileceği gibi ciddi bir hastalığın da belirtisi olabilmektedir. Virüslerden yani gribe bağlı öksürük çocuklarda özellikle anaokullarına gidenlerde çok sık görülmektedir. Bu öksürükler genellikle 10 gün kadar sürebilmektedir. Ani gelişen bir öksürük bir öksürük varsa akla kurup gelmelidir. Krup; virüs, bakteri veya alerjik sebeplerle ortaya çıkan, özellikle gırtlak ve ses tellerinin kızarıp şişmesiyle, nefes almayı güçleştirerek, yoğun öksürüğe neden olan bir solunum yolları hastalığıdır. Kurpta bazen nefes sıkışıklığı ciddi olur ve acil tedavi gerektirir. Öksüren bir çocukta balgam çıkarmayla birlikte 39 dereceye varan ateş oluyorsa veya nefes sıkışıklığı oluyorsa zaturre akla gelmelidir.
Çocuklarda sigara ve keskin kokulara maruz kalmak da öksürüğe neden olabilmektedir.
Çocuklarda görülen astım hastalığı öksürük sebebi olabilir
Kronik öksürüğün en sık sebeplerinden birisi astımdır. Özellikle gece uykudan kaldıran öksürük, nefes sıkışmaları ve sabaha doğru öksürük oluyorsa astım akla gelmelidir. Küçük bebeklerde reflüye bağlı öksürük görülebilir. Nadir olarak öksürük akciğerlere çekirdek fıstık gibi yabancı bir cismin kaçması nedeniyle olmaktadır. Özellikle çekirdek veya fıstık yerken öksürük krizi gelişen bir çocukta yabancı bir cismin akciğerlere kaçmış olabileceği akla gelmelidir.
Öksürüğün başlıca nedenleri;
* Doğumsal akciğer ve kalp problemlerine bağlı öksürük olabilir. Kalp yetmezliği gelişimi öksürüğe ve nefes darlığına yol açabilir.
* Kulak kiri de öksürüğe neden olabilir.
* Öksürük boğulur gibi oluyor ve öksürük sonrası derin bir nefes alma oluyorsa, kusma görülüyorsa boğmaca akla gelebilir.
* Kilo kaybı, kanlı balgamla birlikte uzun süren öksürük tüberküloz yani vereme bağlı olabilir.
* Büyüme gelişme geriliği ile birlikte öksürük varsa kistik fibrosis akla gelebilir.
1 aydan uzun süren öksürüklerde mutlaka doktora başvurulmalı
Çocuklarda öksürük sıklıkla karşımıza çıkan bir şikayettir. Öksürük bir hastalık değil bulgu olduğu için nedenini saptamadan öksürük kesici ilaçların verilmesi doğru bir yaklaşım değildir. Bitkisel ilaçlarında kullanımı da önerilmemektedir. Öksürüğe neden olan hastalığın tanısını koyup doğru tedavinin yapılması gereklidir. Öksürük nedeni gribal enfeksiyona bağlıysa antibiyotik kullanılması doğru değildir. Çünkü gribal enfeksiyolarda antibiyotiğin faydası olmaz. Gribal enfeksiyona bağlı burun tıkanıklığı varsa burun açan damlalar veya spreyler kullanılabilir. Geniz akıntısı varsa geniz akıntısını azaltan tedaviler verilebilir.
3 aydan küçük çocuklarda mutlaka bir doktora başvurmak gerekir. Çünkü 3 aydan küçük çocuklarda öksürük hızla ilerleyerek nefes sıkışıklığı yapabilir. 3 aydan büyük çocuklarda hafif öksürük varsa ılık su veya ılık meyve suları verilebilir. Burun tıkanıklığı varsa serum fizyolojik burun damlaları verilebilir. Sık sık buruna serum fizyolojik damlatılabilir. Hırıltı veya veya nefes sıkışıklığı veya yüksek ateş varsa mutlaka doktora başvurmaları gerekir.1 yaşından büyük çocuklarda ise bol sıvı almaları tavsiye edilebilir. Burun tıkalı ile serum fizyolojik burun damlaları verilebilir. 6 yaşından büyük çocuklarda ise burun tıkalı ise serum fizyolojik burun spreyleri kullanılabilir.
Gribal enfeksiyona bağlı öksürüklerde burun tıkanıklığı varsa burun açan damlalar veya spreyler kullanılabilir. Bol sıvı alınması ve ıstırahat edilmesi önerilebilir. Öksürük, soğuk algınlığı virüsü veya gribal bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa, vücut salgılarının dağılması nedeniyle bulaşıcıdır. Eğer yuvaya giden bir çocukta çok yoğun bir virüse bağlı öksürük varsa çocuğun öksürüğü ve bulaşıcılığı geçene kadar yuvaya gönderilmemesi diğer çocukların sağlığı açısından önemlidir. Bol sıvı alınması ve ıstırahat edilmesi hastalığın geçiş süreci bakımından önemlidir. Bulaşmayı engellemek için çocuğa maske bağlanmalı, hasta çocukla temastan sonra ellerimizi daha sık yıkamalıyız.