MUT ZEYTİNİ ZİRVEYİ HAK EDİYOR İlçemizdeki zeytin sektörü içerisinde faaliyet gösteren firmalar ve esnaflarımızın bir kısmıyla yapmış olduğumuz röportajı geçen hafta yayımlamıştık.
Bu hafta da sektörün sanayicilerinin devamıyla yine bu ilçenin zeytinini ve gelecek vizyonunu sizler için konuştuk.
Sanayicilerimizin görüşlerini dile getirirken öne çıkan ve yetkililerden aciliyet bekleyen konuların “Organize Sanayi Bölgesi, Zeytin Borsası ve Peşin Parayla Zeytin Ticareti” olduğunu belirtelim.
Yetkililerden ve üreticilerden dikkat etmesi gereken, çözüm bulunması gereken görüş ve önerilerini gazetemiz aracılığıyla sizlerle paylaşan isimler şöyle: Emin ATSAN (Atsanlar Gıda), Halil AYDOĞAN (Aydoğanlar Gıda), Fatih Kaan TUNA (Tunasan Gıda), Muhammet ACAR (İstanbulluoğlu Gıda). Aile Şirketinden Bölgesel Markaya:
Mut'ta zeytincilik denilince ilk akla gelen firma Atsanlar Gıda. Mut zeytinciliğinin emektar firmasını, 1970'li yılların başında iki kardeş olan Orhan ve Ümit ATSAN kurdu. ISO 22000 belgeli, marka tescilli ve teknolojik olarak üst seviyeyi yakalamış olan Astanlar Gıda'nın yöneticisi Emin ATSAN ile görüştük.
Mut'ta zeytincilik sektörünün gelişmesi için, sulama, budama ve bakım konularında üreticiye ciddi destek verip, Mut'ta harap (Delice) zeytinlerin ıslah edilerek, zeytin ağaç varlığının çoğalmasında üzerilerine düşeni yaptıklarını ifade eden Emin ATSAN; “Mesleğin ilk yıllarında imal ettiğimiz, işlediğimiz zeytinlerin %80-90'ını Ege'den getirirdik. Şu an Mut'a dışardan zeytin gelmiyor. Bugün ilçemizden dışarıya tonlarca sofralık zeytin gidiyor. Mut böylesine ciddi bir pozisyona geldi” dedi.
Şirket Yöneticisi Emin Atsan, gazetemize verdiği röportajda iki marka adı altında ürünlerin piyasaya girdiğini belirtirken, sektörde daha fazla yatırımcıya ihtiyaç olduğunu vurguladı. Atsan konuşmasında: “Bölgede marka olmayı başardık. Astanlar Gıda; 'Doyumlu ve Okyanus' marka zeytinlerle piyasaya ürün sunarken, Mut'ta kurulmuş ilk zeytin imalatçısı ünvanının getirdiği sorumlulukla beraber, marka değerini yükseltmek adına var gücüyle çalışıyor. Sofralık olarak Mut'ta yetişen bütün çeşitlerdeki zeytinleri tatlandırıyor, paketliyor ve piyasaya arz ediyoruz” dedi. Emin Atsan, işledikleri çeşitleri; Naturel olarak yeşil çizik, yeşil kırma, biberli zeytin, yeşil ve siyah dilimli zeytin, kokteyl, gemlik tipi siyah zeytin ve Mut'ta yetişen tüm zeytin tipleri olarak sıraladı. “Ancak sofralık sektörde Mut'ta daha fazla firmaya ihtiyaç var. Geçmişte Mut'a zeytin Ege'den getirilirken şimdi Mut'tan dışarıya tonlarca sofralık zeytin gidiyor. Bu zeytinler Mut'ta işlenirse üretici daha fazla kazanır” diyen Atsan, Mut'ta sektörün önünün açılması ve daha da büyüyebilmesi için sofralık zeytin işleyecek acil yatırımlara ihtiyaç olduğunun altını çizdi. Ham zeytinin hasad edilmemesi için üreticileri uyardıklarını, üreticinin her geçen gün daha da bilinçlendiğini ifade eden Atsan, Mut'un zeytinde tarihi bir fırsat yakaladığına dikkat çekti. Üretici ve Sanayici için Tarihi Bir Yıl Olacak
Kuruculuğunu merhum Ramazan TUNA'nın yaptığı ve 1994 yılında faaliyete başlayan Tunasan Gıda San Ltd.Şti., gıda sektöründe ilk olarak salça ve pekmez imalatı yaptı. Daha sonra zeytinyağı alanına yatırım yapan şirket, günde yetmiş ton zeytin işleme kapasitesine sahip.
İç pazara dönük zeytinyağı imalatı ve paketleme yaptıklarını ifade eden Tunasan Ltd. Şti. kurucu ortağı Fatih Kaan TUNA; “Müstahsile dönük fabrika hakkı ve iç pazara yönelik paketleme sistemiyle çalışıyoruz. Yıllık beş bin ton zeytin işleme kapasitemiz var. Elde ettiğimiz yağlarda asitlik seviyesi 0.5-0.6 dizem. Sızma seviyesinde kaliteli yağ üretiyoruz” dedi.
İlerleyen dönemler için yatırım planlarının olduğunu kaydeden TUNA; “Kapasite artırımına gideceğiz. Hem zeytin işleme, hem stoklamada kapasite arttırmayı hem de fabrikadan halka satış noktası kurmayı hedefliyoruz” dedi.
Yağlık zeytin çeşitlerinde hasadın en azından ay sonuna kadar beklenmesi ve acele edilmemesi gerektiğine dikkat çeken TUNA; “Yağlık zeytinlerde fiyat 1,5-2 TL arasında. Zeytinler olgunlaşıp, yağ oranı yükseldikçe bu fiyatlara olumlu yansıyacak ve fiyatlar yükselecek. Bu sene piyasa çok güzel. Hem üretici açısından hem de sanayici açısından gerek tonaj, gerek fiyat yönüyle tarihi bir yıl olacak” şeklinde konuştu.
Yağın kalitesinin iyi olması için üreticilerden zeytin hasad ettikten sonra en kısa sürede fabrikalarla buluşturmasının kalite açısından önemine değinen TUNA, üreticinin her geçen daha da bilinçlendiğini ve sofralık zeytin çeşitlerinde Sarı ulak tipi dikimlerin üretici adına yararlı olacağını kaydetti. Mut'un İlk Zeytinyağı Fabrikası
Aydoğanlar Zeytinyağı Fabrikası, 1993 yılında kuruldu ve Mut'un ilk zeytinyağı fabrikası. Modern ve kontinu sistemde hizmet veren işletme, günde yüz elli ton zeytin işleme kapasitesine sahip. Sezonda yüksek rekolteyi baz alarak beş ila altın bin ton zeytin işlemeyi hedeflediklerini belirten şirket yöneticisi Halil AYDOĞAN; şu an piyasa fiyatlarının 2-6 TL bandında olduğunu söyledi.
Geçen birkaç yılın rekolte açısından düşük geçtiğini ancak bu sezondan beklentilerinin yüksek olduğunu belirten AYDOĞAN; “Türkiye genelinde zeytinde azlık söz konusuyken, Mut son on yılın en verimli ve bereketli sezonunu yaşıyor. Fiyat açısından da durum aynı şekilde” dedi.
Mut'ta zeytinin her çeşidinin bol olduğunu belirten Aydoğan, önemli ölçüde pazar bulanların, Domat, Edremit ve Gemlik olduğunu kaydetti. Mut'ta zeytinciliğin gelişmesinde önce Atsanlar firmasının sonrasında yağlık konularda Aydoğanlar firmasının katkısı olduğuna değinen Halil Aydoğan, üreticinin bilinçlendirilmesinden, zeytini tanıtmak adına ulusal ve uluslar arası fuarlara kadar gayret gösterdiklerini belirtti.
Mut zeytinyağının çok kıymetli bir yağ olduğunun altını çizen Aydoğan, “Mut Zeytinyağı çok kıymetli. Bu nedenle iç pazarda daha çok rağbet görüyor. Fiyatları ihracat için yüksek kalıyor. Aroması çok düzgün, ilaçsız ve gübresiz bir üretimle gelen zeytinlerden elde ettiğimiz yağın eşi benzeri yok. Çünkü iklimsel bir avantajımız var” dedi.
Aydoğan zeytine dair her şeyi ürettiklerini kaydederek, Aydoğanlar markasıyla piyasaya sundukları çeşitleri şu şekilde sıraladı: Ayvalık tipi yeşil, Gemlik tipi yeşil ve Domat tipi yeşil zeytin, zeytin ezmesi, zeytin salatası, dolgulu çeşitler (Kayısı çekirdeği, sarımsak, biber, havuç, limon kabuğu vs), çizik, kırık, sele ve salamura zeytin.
Zeytin ticaretindeki en büyük avantajın %100 peşin olduğuna vurgu yapan Halil Aydoğan, “Müstahsil açısından son derece olumlu olan peşin para ticaretin böyle devam etmesi gerektiğine ve piyasanın üreticiyi mağdur edebilecek seviyeye düşmesine müsaade edilmemesi gerektiğine inanıyoruz. Üretici mağdur edilmemeli” dedi.
Organize sanayi eksikliğinin ciddi manada zeytincilik sektörünü etkilediğini, kurumsal ve büyük ölçekli firmaların ilçeye yatırıma davet edilmesi gerektiğini ifade eden Aydoğan, “Mut dışına tonlarca sofralık zeytin gidiyor. Mut'ta sofralık zeytin işleme tesislerine ihtiyaç var. Sektörün önündeki en büyük engel organize sanayi bölgesi. Ege Bölgesi'ndeki zeytinci, ihtiyacı olan zeytini ayağında bulursa Mut'a gelmez. Mut'taki zeytin fiyatları Ege'deki fiyatların altında. Sofralıkta her kalibrede yaklaşık bir TL oynuyor. Yağlık tesisler yeterince olduğu için yağlık zeytin değerini koruyor. Ancak sofralık zeytin işleme kapasitesi yeterli gelmiyor” dedi.
Geçtiğimiz hafta ilçemizde gerçekleşen Zeytin ve Zeytinyağı Sempozyumunun amacına ulaştığının altını çizerek, program kapsamında Prof.Dr. Canan KARATAY'ın üç saatlik canlı yayın ile etkinliklerdeki rolünün çok büyük ve etkili olduğunu kaydeden Halil AYDOĞAN, sempozyumda emeği geçenlere teşekkür etti. Zeytinin Er Meydanına Çıktığı Bir Borsası Olsun
İlçemiz toptancı halinde yaş sebze meyve alım satımı işine ek olarak 2012 yılında Hacınuhlu'da günlük 70 ton kapasiteli zeytinyağı fabrikası kuran Muhammet ACAR, 0.3-0.4 asitlikte zeytinyağı üretildiğini kaydetti. İlçemizdeki zeytinyağı kalitesinin kurumsal firmaların gözünden kaçmadığını ve kurumsal firmalara gerek zeytinyağı, gerekse ham zeytin tedarikine dönük çalıştıklarını belirten ACAR, sezonda sofralık bin ton, yağlıkta ise beş yüz ton işlemeyi hedefliyor ve taban fiyatın 1.5 TL olduğunu söyledi. Acar, piyasadaki fiyatların beklentilerin üzerinde ve şu an 6 TL'ye kadar çıktığını ancak Gemlik siyah ve Edremit'te fiyatların yeniden yükseleceğini hatta sele tipinin 7-8 TL'yi bulacağını öngörüyor.
Pazarda zeytin alım satımı, toptan yağ alım satımı ve yağ imalatı işiyle kurumsal firmalara dönük yüksek tonajlı çalıştıklarını kaydeden Muhammet ACAR, işlemlerinin borsada çıktığını ve zeytinyağı fabrikasını %50 hibeyle Kırsal Kalkınma'dan makine desteği ile kurduğunu söyledi.
“Zeytinin her dalı bir sanayi” diyen ACAR; “Zeytinin ağacının kendisi bir fabrika. Zeytinin her bir aşaması bir sanayi. Atık maddesinden sofraya gelinceye kadar her aşama, birçok insanın sebeplendiği sanayi dalı. Her safhası değerlendiriliyor, israf yok” dedi.
Zeytinden yağ randımanının şu anda dokuz ve on kilodan bir kilo olduğunu söyleyen ACAR, gerçek olgunlaşma evresine gelen zeytinde 3,2 kg randıman aldıklarını belirtti. Hasatta olgunluğun önemine değinen ACAR, acele edilmemesi ve olgunluğa dikkat edilmesi gerektiğini söyledi.
Mut'ta sofralık sektörde ciddi bir açık olduğunu, büyük kurumsal firmaların ilçeye yatırıma çağrılması gerektiğini ve bu konuda da siyaset üstü bir gayrete ihtiyaç olduğunu söyleyen Muhammet Acar, Mut'un yöneticilerinden destek istedi. ACAR; “Rekolte, kalibre ve kalite açısından üst düzey olan zeytinimizi, kurumsal ölçekte işlemeliyiz. Mut'ta zeytinin borsası olması gerektiğine inanıyorum. Zeytinin pazara çıktığı bir er meydanı olsun. Mut zeytini merdiven altı ticaretten kurtulmalı. Çeşit, boy, renk ve kalibre ayrımına giren zeytinin her bir çeşidinin alıcısı olur. Çuvalla değil, kasada gelen zeytin pazara çıksın. Borsa olursa Mut'ta fiyatlar yüksek olur. Üretici kazanır. Kurumsal firmalar açısından da cazip hale gelir” dedi. ACAR müstahsilleri de uyardı ve “Yapay ve vadeli zeytin alımı yapanlardan uzak durulmalı. Zeytin sektörü peşin para ile olur. Zeytin zarar etmez, her aşaması değerlendirilir” dedi.
Mut'un sektörde karşılaması gerekli olduğuna inandığı eksikleri anlatan ACAR; “Sofralık Yeşil Zeytinde Mut bir numara. Pazarda söz sahibiyiz. Ancak Mut'a sofralık zeytin işleme tesisi, renk ayrım makinesi, zeytin borsası ve organize sanayi şart. Merdiven altı ticaret bitmeli. Er meydanı olmalı. Her ürünün alıcısı ayrı, üretici ve tüccar açısından bu konu önemli. Mut olarak, biz zeytincilikte her yıl daha da büyüyeceğiz. Biz zirveye oynuyoruz. Kapasite her geçen gün artıyor” dedi.
|
