SAKLI HAZİNE: ADAMKAYALAR Erdemli’de Şeytan Deresi Kanyonu'nun sarp yamaçlarında M.Ö. 2'nci ve M.S. 3'üncü Yüzyıl arasında yapıldığı tahmin edilen 'Adamkayalar' olarak adlandırılan insan kabartmaları, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekiyor. Ulaşımı zor olan bölgedeki tarihi eserler define avcılarının talanına uğrarken, uzmanlar bölgenin 'arkeolojik park' olarak ilan edilmesini istiyor.
Mersin'in önemli arkeolojik değerleri arasında yer alan 11 erkek, 4 kadın, 2 çocuk, bir dağ keçisi ve kartaldan oluşan Adamkayalar, sarp bir yamaçta yer alması nedeniyle ulaşımı büyük sorun yaratıyor. Keçilerin bile zor inebildiği kayalıklardan geçerek Adamkayalara ulaşan meraklılar, bu anı görüntüleyerek ölümsüzleştiriyor. Tüm bu zorluklara karşın Adamkayalar bölgesi bugüne kadar hiç bir tarihi kalıntı bulunmamasına karşın define avcıları tarafından talan ediliyor.
Mersin Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Serra Durugönül, Adamkayalar kabartmalarının, Türkiye dahil, dünyanın hiçbir yerinde benzerinin olmadığını söyledi. Bölgeyi ilk olarak 1980'de üniversite öğrencisi iken gördüğünü ifade eden Durugönül, o dönem bugün ki halinden çok daha iyi olduğunu hatırlattı. Define avcılarının bu bölgede bir şey bulmasının mümkün olmadığını belirten Durugönül, "O dönemde yaşayanlar hırsızlara karşı, mezarlarını bambaşka yerlere yapmışlar. Aslında mezarların olduğu yerleri bulmak mümkün değil. Oraları define kaçakçıları boşuna kazıp, tahrip ediyorlar. Eskiçağ'da insanlar oraya kabartmalarını yapmışlar ama mezarlarını bizim bile bulamayacağımız, vadinin bambaşka yerlerindeki ana kayalarda oluşturmuşlar. Bugüne kadar hiç kimse oralardan bir şey bulamadı, bulamazlar. Bu vadinin coğrafik ve topografik örnekleri var ama içerisinde bu zenginlikte kabartmalar yok. Şeytan Deresi'ni yürüdükçe farklı mezarlar ve kabartmaları görmek mümkün ama hepsi tahrip ediliyor" dedi.
Bölgenin korunması için biz dizi önlemleri içeren tekliflerini Mersin Valiliği'ne ilettiklerini de hatırlatan Durugönül, şöyle konuştu: "Biz yıllar önce Mersin Valiliği'ne resmi bir başvuruda bulunduk. Oraya bakanlığın izin verdiği bir yürüyüş yolu, insanların rahatlıkla üzerinde durabileceği bir platform yapılarak, insanların rahatlıkla gezebileceği ve güvenlik kameraların yerleştirilmesi konusunda Valiliğe bir proje önermiştik. En iyi çözüm orada bir koruma görevlisinin bulundurulmasıdır. Buradaki kişi hem giriş-çıkışı kontrol eder hem de bir turist rehberi gibi bölge ile ilgili olarak gelenlere bilgi verir. Valilik bu projeye sıcak baktı, konuyu bakanlığa bildirdi ama hala aynı noktadayız. Türkiye'yi bırakın çağdaşı eserler sunan Akdeniz coğrafyasında hiçbir yerde bu şekilde birbirleriyle bağlantılı anlatımı olan ve yan yana çok figürlü kabartmaların bir arada görüldüğü bir yer yok. Avrupa sınırlarında zaten yok. Adamkayalar bir defada yapılıp bitirilmemiş, arka arkaya yapılmış ve en erken örneği M.Ö. 2'nci yüzyıl, en geç örneği M.S. 3. Yüzyıl'da yapılmış. 500 yıl boyunca orada insanlar ölülerini gömmüş, sonra da hep anma törenleri için gelmişler."
|
