Merhaba,

Havalar iyice ısındı. Cemre marifeti her yıl olduğu gibi ana elementleri sırasıyla ziyaret ederek öz ısısını her yere yaydı. Klasik bahar önü havalarında, beyaz çiçekleriyle baharın habercisi kayısı ağaçları yine bir çok insanın aşı, umudu, hayalleri olarak çiçekten meyveye dönmeye gün sayıyor artık.

Çocukluğumda bu kadar çok kayısı çeşidi yoktu. Hatırladığım kadarıyla İtalyan tokalı, Karacabey, Septik ve şekerpare vardı. Birde adi kayısı denilen bir tür vardı. Zamanla çok fazla çeşit meydana geldi. Çaprazlama denilen yöntem ile (A,B) çiftleşmesinden çıkan X tür kayısı ile (B,C) çiftleşmesinden çıkan Y tür kayısı şeklinde başlayarak ,kontrolsüz biçimde sağlıksız bir çeşitlilik oluşmaya başladı. Öyle ki X ve Y türü çiftleştirilip yeni bir türe ulaşıldığında bununla da yetinilmeyip alt türler oluşturulmaya devam edildi. İlçemizde yaşayan her insan gibi ben de şekerpare dışında kalan kayısılara mesafeliyim. Bu kayısılar ya da kayısımsılar bir de erken hasat edilerek sandıklanıp hale getiriliyor. Görünüş eh şöyle böyle, rengi ne sarı ne kızıl, tuhaf bir şekilde iri veeee tadı yok. Evet tadı yok. Gerçekten yok. Hiç bir şey gibi değil. Bunu bir de çeşitli şehirlerin toptancı hallerine yolluyoruz. Artık orada kaça satılıyor, kim alıyor, yediği zaman neremize sövüyor belli değil. Nerden peyda olduysa; bir akıl “ne kadar erken hasat edersen o kadar iyi” şeklinde bir sinyal vermiş. Eğrisi doğrusu düşünülmeden, geleceği ve getirisi hesaplanmadan, uzun vade diye bir ayrıntı asla konuya dahil edilmeden erken de erken diye tutturmuş gidiyor çoğu üretici. Erkenden ürettiği şeyin kayısı olup olmadığı onu ilgilendirmiyor. Hasadı yapmış, ilk sandığı götürüp satmış veya bir Büyük şehir'e yollamış mı? Önemli olan o. Günümüzde çok gözde bir terim var “organik” denilen. Organik nedir acaba? Kısaca özetlersek. Toprağa ekilen/dikilen bitkinin büyüyüp meyve verme aşamasına gelene kadar, doğal olmayan hiçbir şeyle reaksiyona girmemesi. Yani ilaç yok, gübre yok, musluk suyu yok, soğuktan/sıcaktan yana manuel bir ayar yok. Olduğu kadar güneş, yağmur, soğuk ve topraktaki besinlerle gelişecek. Sulama suyu ile sulanacak ki doğal olsun. Yani organik olsun. Adam sera yapmış, içine kalorifer döşemiş, ilaç gübre başta olmak üzere kimyasal destek dibine kadar suni. Neymiş? Erken üretmiş, organikmiş falan.. Tamam ,peki diyelim ki öyle. Sen bunu sofrana koyup yer misin? Eşine dostuna ikram eder misin? Hayır yemem, ikram da etmem çünkü kimse yemez. Evet yemez, tadı yok tadı.. Sen bunu gönderip uzaklarda çok pahalı fiyatlara vatandaşa satılmasının ilk adımını atıyorsun. Bunun yanında bir de bu memleketin ürününün tanıtımına darbe vuruyorsun ve hatta kötü tanıtımına vesile oluyorsun. Ama sıkıntı yok değil mi? Hem erken ürettin hem de organik. Herkeste yedi zaten.

Sonra ertesi yıl yine aynı zamanlarda bu kez “alıcı yok” kayısı para etmiyor, tüccar kayısı almıyor, meysu 50 kuruş ve döküversem daha iyi, toplasan yevmiyeyi kurtarmaz kıvamına gelinir. Birincil neden genetikle oynamayı bir şey zanneden çok bilmişlerin çaprazladıkları, kayısıya benzeyen ucube türlerin iç piyasaya gönderilmesinin olumsuz geri dönüşüdür. Daha sonra ise hiç kimsenin görmek istemediği bir sebep vardır. Memur-Amir beyaz yakalı mavi yakalı kim varsa hepsinin bahçesi vardır, kayısı yetiştirir. Avukat, doktor, veteriner, eczacı, muhasebeci olanların da kayısı bahçesi vardır. Üreticidir. Esnafın küçüğünün de büyüğünün de kayısı bahçesi vardır. Üreticidir. Emekli aynı şekilde üretici olmuştur. E çiftçi zaten kayısı üreticisidir. Herkes bu işin bir yerinden konuya giriş yapar. Herkes çok bilir. Aynı sefil durum yakın zaman içinde zeytinde de yaşanacaktır. Sonuçta kontrolsüz bir üretim çokluğu ve çokluğun yanında çeşit olarak ana türleri ve özü kirleten meyvemsi şeyleri de bu kaosun içine kattığınızda; kalite oradan koşarak uzaklaşmış oluyor. Yeni bir kayısı sezonunun yaklaşmakta olduğu şu günlerde, her ne kadar tersini arzu etsek bile üreticinin seslendireceği şeyler anlatmaya çalıştığım olumsuz mümkünlerin kıyısında olduğudur. Keşke bütün mümkünlerin kıyısındayken hepsi olumlu olabilseydi…

Afiyet Olsun