Bir önceki yazımda konut kredilerinde Kamu bankalarınca başlatılan kampanyayı analiz etmeye çalışmıştım. Şimdi gelişmeleri yazmak istiyorum.

Satış bekleyen çok sayıda konutun yanı sıra satın alma kararını ertelemiş çok sayıda kişinin beklediği, psikolojik sınır olan aylık %0,99 oranla konut kredisi imkanı, olayın tarafları tarafından beklendiği gibi iyi değerlendirildi, üç günde 2 Milyar TL yi aşan talep, ilk on günde 6 Milyar TL yi aştı, talep eden sayısı 50 bini, toplam talep 10 Milyar TL yi görecek gibi görünüyor.

Elbette satıcılar ve alıcılar için iyi bir fırsat olan şartlar (15 yıla kadar vade, 0,99 oran, %80 kredi kullandırım oranı, bankaların kullandırım iştahı vb) bankacılık ve finans tekniği açısından sürdürülemez görünmekteydi. Gerek maliyetlerin yüksekliği, gerek kur riski, gerekse vade uyumsuzluğu ciddi birer handikap olarak görünüyor. 

Hâlâ aylık %1,5 a varan oranlarla mevduat toplayan bankanın nasıl olup da bu oranlardan kredi verebildiği, ne kadar daha verebileceği, ortalama 3 ay bile olmayan vadeyle toplanan paranın nasıl 15 yıla kadar vadeli verilebildiği, mevduat yapısının %54 lere varan oranda dövize (ağırlıklı Dolar) dönmüş olduğu bir ortamda TL bazlı kredi verilerek alınan kur risklerinin cevapları sadece Ülkemize özel sanırım. 

Tekraren söylüyorum, sadece kredi verme eksenli politikaların beklenen etkiyi oluşturamaz, bireylerin ve firmaların ödeme kapasiteleri dolu, gelir artışı sağlayacak tedbirler alınmalıdır. 

Hükümet, T.C.Merkez Bankası aracılığıyla, Kamu bankalarının likiditelerini rahatlatmak için attığı adımlara, yıllık kredi artış oranını %10-20 arasında olması halinde, mevduatlar için TCMB nezdinde tutulması gereken mevduatı (Zorunlu karşılık olarak bilinir) düşürdü ve blokedeki paraya uyguladığı faizi yükseltti, kredi artışı az olan bankalara ise sabit bıraktı, faizini düşürdü. Böylece hem Kamu bankalarına ilave kaynak bırakmış oldu, hem de diğer bankalara kredi verin diye sopasını sallamış oldu.

Bu şekilde Kamu Bankalarının kullanımına bırakılan miktarın 10 Milyar TL yi bulabileceği hesaplanıyor. Hem kaynak maliyeti düşmüş oldu, varsa-ki, kısa vadede var- oluşan zararı azaltmış oldu, hem de diğer bankalara gel-gel yaptı. 

Döviz kurlarında ara ara spekülatif ataklar yaşansa da kısa vade için (3-6 ay deyin), majör (çok büyük) bir sıkıntı (iç, dış) yaşanmazsa dolar kurunun 5,5-6 TL civarında gezeceği kanaatimi koruyorum.

Özel bankaların maliyetler bakımından rekabet edemeyeceğini tahmin etmiştim, nitekim alternatif tüketici kredisi kampanyası yapmaktan öteye rakip bir ürün çıkartamadılar, kısa vadede de zor görünüyor.

Alıcılar ve satıcılar için; kredi kullanmayı düşünenler için, enflasyonun bile altında oranlarla bu kredi kampanyalarını kaçırmamak lazımdır.