Siyasetten anlamadığımı defalarca yazdım, askerî konularda ve Ortadoğu konusunda ise genel kültür haricinde bilgim yok. Dolayısıyla Suriye meselesiyle ilgili ahkâm kesen “her konunun uzmanı televizyon kuşları” gibi siyasî, sosyolojik, askerî yorumlar yapmayacak kadar haddimi biliyorum. 

Sade vatandaş olarak şunu söylerim; Ordu seferdedir, gönlümüz, kalbimiz, dualarımız askerimizledir, artık aramızdaki her türlü tartışma, kayıkçı kavgası misali yaşanan siyasi polemiklere ara verilmeli, hayırlısıyla selamete çıktıktan sonra –isteniyorsa- kalınan yerden devam edilmelidir. 

33 yiğidimizi şehit verdiğimiz geceden bu yana uyku düzenim bozuldu, o akşamdan itibaren 48 saat neredeyse doğru düzgün uyuyamadım, hâlâ da gecenin farklı saatlerinde endişeyle uyanıp elim telefona, kumandaya gidiyor, eminim milletimizin ekseriyeti de benim gibi, uyuyamadı, uyumaya hicap etti.  

En iyisi bildiğimiz işe dönelim, hayat devam ediyor, “öğleden sonra öleceksin” diyene “öğleden sonraya kadar geçimlik var” diyecek kadar ârif atalarımız var bizim.

Yaşanan ekonomik krizle ilgili olarak kur ve faiz artışıyla önce hayat pahalandı, fakirleştik, arkasından yüksek faizler ve maliyet artışları piyasayı kilitledi, kişilerin ve firmaların/şirketlerin sermayelerini hızla eritti, insanların yıllar boyu uğraşıp didindikleri birikimleri hızla buharlaşmaya başladı. Ekonomi daraldı, 2018 de hızla küçüldük ve biraz zorlamayla da olsa ucu ucuna 2019 yılını artıda kapatabildik. 

Yurt dışı borçlanmamızda da faizler ve sigorta primleri (CDS) arttı maliyetler yükseldi ve 50 milyar dolara yakın dış borcu ödeyip yenilemedik, yani piyasadan para çıktı. Daha önce de yazdığım gibi yabancı sermaye Tahvil/Bono piyasası ile Borsadan (BIST) çıktı ve çıkan rakam 60 milyar dolar civarında. Hızla sular çekildi, sistemin dönebilmesi içinse tek yol kullanıldı, bolca ve zorlamayla kredi pompalandı. Merkez Bankasının sermaye yedekleri ve tek seferlik uygulamalarla (Bedelli askerlik, imar affı vb) kullanılarak kaynak temin edilmeye çalışıldı, Hazine hızla hedeflerinin çok üzerinde borçlanmaya başladı.

Tüm bu süreçte dış dünyada ortalık sakindi şansımıza, ABD Merkez Bankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB)  faizleri düşürüp piyasaya bolca para sürmeye devam ettiler. Önemli göstergelerden olan Endişe Endeksi (VIX) düşüktü, Uluslararası ticareti taşımacılık üzerinden gösteren Baltık DRY endeksi (BDI) makul seviyelerdeydi.

Şu an ise gerek Korona virüsü tabir edilen salgın hastalığın etkisi, gerekse dünyanın mevcut üretim lokomotifi Çin'in bir anda kilitlenmesi ve sonucunda tüm göstergelerin bozulması, global ekonomik durgunluğun başlaması sebebiyle dış dünyanın da keyfi yok.

Bir taraftan da ilan edilmemiş olsa da savaş hâlimiz, maddî manevî işimizin zorluk derecesini arttırdı. Daha önce ekonomimizin takatinin kalmadığını, gelebilecek bir dalgada işimizin zor olduğunu, tedbirler alınması gerektiğini yazmıştım, maalesef pek bir gelişme göremedim. 

An itibariyle krizde ilk dibi bulduğumuzu ve tekrar başımızı kaldırdığımızı bazı ekonomik veriler gösterse bile sahada pek de öyle olmadığı açık. Gidişat itibariyle “U” şeklinde gerçekleşen krizin “W” şekline dönmeye başladığına dair işaretler artıyor. 

Borcu olan düşük maliyetlerle uzun vadeli eşit taksitli yapsın, borç azaltsın, vesselam.