Bu nasıl bir başlık diyenler olacaktır muhtemelen, internette kısa bir araştırma yaparsanız, Hasan Songür'ün yazdığı bir kitabın adı olduğunu görürsünüz.

Uzun yıllar önce okuduğum bir kitap, adının başında profesör ünvanını kullanan, koronavirüs sebebiyle kısa süre önce vefat eden Haydar Baş'ın cemaatine (!) uzun yıllar hizmet etmiş bir isim Hasan Songür. Kendisini evliya, mehdi vb her türlü dinî unvan ve makamlarla tanımlayan Haydar Baş'ın bunlarla yetinmeyip Türkî Cumhuriyetlerde diploma başına ortalama 10 Bin Dolar bastırıp birkaç yılda lisans, yüksek lisans, doktora, doçentlik ve sonunda profesörlük ünvanlarını kapma gereği duymasını (!) belki duymamışsınızdır, kısa bir araştırmayla ve bahsi geçen kitaptan görebilirsiniz. 

Haydar Baş'ın arkasında oluşan ve “the cemaat” olmayan cemaatin şirketleri,  televizyonları ve radyoları, okulları var, çok sayıda çalışanları var, ciddi bir ciroya ve servete hükmediyorlar. Üstelik sadece bunlar değil, kamuoyunda Menzilciler, Fatih İsmail ağa cemaati, Süleymancılar vb isimlerle anılan pek çok grup aynı yollardan geçiyorlar. Hemen hepsinin ticari işletmeleri, okulları, inşaat şirketleri, fabrikaları hatta tatil köyleri var. 

Burada insanî bir dram da var tabii ki, görmezlikten gelinemeyecek olan; bu dini yapıların ticarî müesseselerinde çalışan insanlar manevî değerleri istismar edilerek genellikle üç otuz paraya gönüllü köle gibi çalıştırılmaktadır. Bahse konu kitabın adının da “Allah rızası için” sömürülen insanlardan geldiğini ifade edeyim.

Bizim memleket, sanıyorum eski Türk inanışı olan Şamanizmin/Gök Tanrı inancının etkisiyle evliyası, mehdisi, seçilmiş insanı aşırı şekilde bol bulunan bir yer çok uzun süredir. Mâlum, Şamanlar seçilmiş özel kişilerdi, toplumun ruhanî liderleriydi ve manevî ihtiyaçlarını giderirlerdi. 

Günümüzdeki bu kişilere bu ünvanları/makamları veren birisi ya da bir makam var mı derseniz, kimse bilmiyor, muhtemelen Kıyamet Gününde görebileceğiz gerçek durumu. 

Cenab-ı Allah, Kuran'ı Kerimde iman eden her kulunu veli (çoğulu evliya) olarak tanımlarken, bizim gelenek maalesef bu isimde bir sınıf oluşturmuş, Yahudi ve Hristiyan kültüründeki “Ruhban sınıfının” neredeyse aynısını güzel dinimize taşımıştır. 

Mehdî inanışına dair bol miktarda rivayetlerle de evliyanın bir adım üzeri olan “Mehdî” olduğunu iddia eden ve şu anda bile yaşayan belki yüzlerce isim var ülkemizde ve İslam dünyasında, elbette bunların da takipçileri var. 

Son zamanlarda duyulan cinsel istismar ve dolandırıcılıklara varan son derece rahatsız edici olayları abes görmüyorum, bu kadar kazançlı bir sektörün içinde her tıynette insan bulunması gayet doğal geliyor bana.

Başlık bana ait değil, gazeteci İsmail Saymaz'ın sıklıkla kullandığı bir ifadedir. “Bir lokma, bir hırka” felsefesinin takipçisi olduğunu iddia eden tüm bu yapılar, günümüzde CEO'ları (Üst Düzey Yönetici) ve CFO'ları (Finansal Yönetici) bulunan, CEO'larının altında milyonluk arabaları hatta özel helikopterleri, uçakları, boğaza nâzır tripleks, havuzlu villaları bulunur hale gelmiştir.  Sayısı belirsiz koruma (bir kısmı fedaî) ile gezip oğullarını, kızlarını altlarında milyonluk arabalarla, yurtiçinde ve dışında özel okullarda okutmaktadırlar. 

Ak Parti hükümetlerinde yapılan düzenlemelerle bireysel hak ve özgürlüklerin genişletilmesi en çok bu kesimlerin işine yaradı ve adetâ yarı legal bir hâle geldiler.

Özellikle Ramazan ayında ve kurban bayramında akla zarar miktarlarda yardım toplamakta, kurban, kurban derisi, zekat, fitre vb bağışları kabul etmektedirler. Bu ekonomik değerleri öğrenci okutmada, aşhane, yurt hizmetleri ve çeşitli hayır işlerinde kullandıklarını beyan etmektedirler. 

Ülkemiz özelinde “Tekke ve Zaviyeler Kanunu” ile yasaklanan ve illegal sahaya, merdiven altına kaçan söz konusu yapıların önceleri dernek, vakıf, birlik vb sivil toplum örgütlenmesi kılıfında yaşamaya devam ettikleri ortada.  Bir şey “Yokmuş” gibi davranılarak yok olmuyor. 

Bu yapılar (tarikatlar, cemaatler ve benzeri yapılar) için Dernekler ve Vakıflara ait yasal düzenlemeler kapsamında düzenlemeler yapılmalı, malî, idarî ve ekonomik açılardan Vakıflar Genel Müdürlüğü, İçişleri Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı bünyesinde kontrol ve denetleme sistemleri oluşturulmalıdır. Bu denetlemeler sonucunda gerçekten beyan edilenle yaşananların aynı olduğu görülürse gerekirse vergiden muaf edilmeli ve Kamu yararına çalışan dernek ve vakıflar kapsamında gereken kolaylıklar sağlanmalıdır. 

Diyanet işleri başkanlığı/Milli Eğitim Bakanlığı/Üniversiteler tarafından da gerek dini konulardaki yetkinlik, gerekse eğitim/öğretim hizmetleri açısından denetlenmeli, gereken yönlendirmeler yapılmalıdır.

  Yapıların başındaki CEO'ların (Onlara Şeyh, Gavs, Kutup, Evliya vs  diyorlar) özellikle dini konulardaki yetkinlikleri mutlaka tartılmalı, gerekirse faaliyetlerinden men edilmelidirler. Bu kişilerin bu tür yapıların başına geçmesi/seçilmesiyle ilgili hikayeler ise senaryo açısından Hollywood filmleriyle yarışır, azıcık araştırın görürsünüz.   

Temel dini konularda bile yetkinlikleri tartışmalı bazı tiplerin kendini “Mehdi, Gavs, Kutup vs” isimlerle adlandırıp peşlerinde binleri, yüzbinleri sürüklemelerinin tam olarak bir milli güvenlik konusu olduğu açıktır.

Özellikle bu yapıların son yıllarda açık öğretim yoluyla tamamladıkları (ne derece acaba?)  eğitimleriyle Diyanet İşleri Başkanlığında çeşitli görevlere geçtikleri de herkesin malumudur.  

15 Temmuz öncesi ve sonrasındaki FETÖ'nün bu topluma ve kendi takipçilerine yaşattıklarını unutmadan, gerekenler yapılmalıdır. 

20 yılı aşan bankacılık hayatımda  10'dan fazla defa genel teftiş, 50 den fazla kontrolör incelemesinden geçtim. Pek çok kişi bu tür işlemlerden rahatsız olur, ben farklı düşünüyorum. Denetleme ya da teftiş, aslında çalışanın şeref madalyasıdır. Görevi denetleme olan ve bunu çok iyi bilen üçüncü bir kişi gelip tüm işlemlerinizi kontrol ediyor ve sizin işinizi doğru yaptığınıza dair rapor hazırlıyor. Hiç denetlemeden geçmemiş birine göre çok daha iyi bir durumdur ve çalışanın alnının akıdır.

Diyanetin/Üniversitelerin yapacağı bilimsel seviye denetiminden bu yapıların başındaki ya da yönetimindeki insanlar gerçekten yetkin iseler hiç rahatsız olmayacaklardır. İlgili Kurum ve Kuruluşların yapacağı idarî ve maddî denetimlerden ise toplanan yardım/bağış/kurban vs rakamları doğru şekilde harcayan ya da kurdukları ticarî işletmeleri düzgün, etik kurallara ve yasalara uygun şekilde çalıştıran yapılar da şikayet etmeyeceklerdir.

Bunların dışında, kerameti kendinden menkul, yetkinliği tamamen zanna, hatta rüyalara dayalı bir takım kişiler tarafından yönetilen, ticari faaliyetlerinde ise sömürü sistemine devam eden yapılar için başlıktaki ifadeyi tekrarlamak gerekir;