Piyasa ekonomisi ya da yanlış olmakla birlikte galat-ı meşhur (çok kullanıldığı için doğru sayılan yanlış söz) haliyle serbest piyasa ekonomisi, piyasadaki tüm tarafların serbestçe alım-satım yapabildikleri bir ortamı tarif eder.

Prensip olarak Kamu otoritesi, piyasa oyuncularının hukuk çerçevesinde, etik kurallarla serbestçe alım-satım yapabilecekleri ortamı düzenlemekle yetkili ve sorumludur. Piyasa (tahsilat) riski, vade riski, tedarik riski, kâr/zarar vb her türlü riskleri ise piyasada yer alanlar taşırlar.

Kamunun tarafların bir kısım risklerini kendi üzerine alması ancak sosyal anlamda korunması ya da toplumsal anlamda belli ölçülerle pozitif ayırımcılık yapılması gerekli görülen kesimlere (Üreticiler, esnaflar, sanayiciler, kadınlar vb) ve bütçe imkanları dahilinde mümkün olabilecektir. Her yıl bütçeye bu kesimler için belli miktarlarda tahsisat yapılır.

Piyasa ekonomisinin yerleşik kurallarına aykırı olarak yapılan hatalı uygulamalarla, hem döviz kurları patlatılıp hem de enflasyon tavana çıkıp suni olarak faiz oranları enflasyonun neredeyse onda birinde tutulmaya kalkınca, kamu otoritesi yukarıda saylan neredeyse tüm riskleri kendi üzerine almak durumunda kaldı. 

Vazgeçilen vergi gelirleri, oldukça aleyhte bağlanmış Yap-İşlet-Devret projelerine yapılmak zorunda kalınan ödemeler, yapılamayan Kamu ödemeleri, aşırı şekilde hem TL hem YP borçlanmalar, bütçede hesaplananın kat kat üzerinde, tarihi seviyelerde ödenmek zorunda kalınan faiz ödemeleri, sayın sayabildiğiniz kadar.

Sürecin kazananı, açık ara bankalardır. Hükümetimiz, Merkez Bankası politika faizi olan %14 ile %20 arasında kalmasını adeta mecbur tuttuğu mevduat faizleriyle, önce %20 leri, arkasından %30 ları aşan kredi faizleri arasında bir kat fark oluşunca bankaların kârları 4-5 katına çıktı.

Kur Korumalı Mevduat (Orijinal adıyla dövize endeksli mevduat) yoluyla inanılmaz bir yük aldı Kamu üzerine, sebep neydi? Kur artışlarını durdurmak, durdu mu, hayır, eski yerine geldi ve ödenen paralar zarar yazıldı, yazılmaya devam ediyor. KKM ürününe para yatıran herkes, Dolar bazında zarar etmedi, fark Hazinece ödendi, ödenmeye de devam edecek. Buna karşılık, bastırılan kurlar sebebiyle enflasyon ortamında reel olarak zarar ediyorlar.

Başkaca pek kazanan yok. Süreçte varlık sahipleri nominal/rakamsal olarak zenginleştiler ama satın alma gücüne ya da dövize göre pek bir kazançları olmadı.

KAYBEDEN KİM?

Elbette, başta gelir seviyesi düşük olan fakir fukara başta olmak üzere, orta gelirliler, sabit gelirliler olmak üzere tüm milletimiz zarar gördü. Hayat pahalılığı, fakirleşme, gelir seviyesinde bir alt lige düşme, ihtiyaçların karşılanamaması, sayın sayabildiğiniz kadar.

Savaşın ve enflasyon ortamının kazananı olmaz.