Siz ya da bir yakınınız yaşadıysanız iyi bilirsiniz, halk arasında havale geçirmek tabir edilen ve sonuçta sara (epilepsi) hastalığı olarak adlandırılan rahatsızlık, ekseriyetle yüksek ateş sonucunda beyindeki elektriksel aktivitenin bozularak kişinin kendisini kaybetmesine ve istemsizce kas hareketleri yapmasına, genellikle çenesinin kilitlenmesine yol açar.

Hastalık genelde çocukluk çağlarında yüksek ateş atakları sırasında sıkça görülür. Yaratılıştan erkek çocuklar 39,5 derece civarına kadar yükselmelerde havale geçirirken, kız çocuklar nispeten daha yüksek derecelere kadar dayanabilirler.

Çocukta ateşin o seviyelere çıkmasına izin verilmez, çıkmışsa yakından takip edilir, kıyafetleri çıkartılır, ılık suyla banyo yaptırılır. Üşüme nöbeti de geçişe kesinlikle üstü örtülmez.

Geçmiş yazılarımda defalarca ifade ettiğim şekilde, 2018 den bu yana ekonomi yönetiminin ısrarla yaptığı hatalar sebebiyle ekonomik sistem sürekli kriz hali yaşayan bir hâl aldı.

Ülkemiz gibi belli ölçekteki ekonomilerin birden bire çöküş yaşama ihtimali elbette azdır ancak yapılan uygulamalar sistemi sıkıştırdı, basıncı, harareti artırdı ve işi bilen herkes tarafından yaşanabilecek daha üst düzey bir kriz (Buhran) endişesiyle yorumlar yapılmakta.

Danışmanlık hizmeti verdiğim firmalar, dostlar, arkadaşlarım tarafından sistemin çökmesiyle ilgili sorular sorulduğunda bu havale(sara nöbeti) geçirmekten bahsediyorum. Ateşi 39 dereceyi bulmuş birinin üzerine, titriyor diye bir de battaniye örter, ateşini daha da yükseltirseniz, atak geçirmesi kesindir ama atak anını kestirmek güçtür. 39.5 de mi yoksa 39.6 da mı havale geçireceğini bilemezsiniz, belli süre o derecelerE dayanabilen bir beden aniden atak geçirebilir.

Nitekim BDDK ve T.C. Merkez Bankası, mevduat ve kredi faiz oranlarıyla, bankaların maliyetleriyle sürekli değişiklik yaparak, “ya tutarsa” tekniğiyle hayata geçirdiği uygulamalarla sistemi sınırlarına getirmiştir.

Kendilerince, faizi düşürmenin her şeyi çözeceğine inanan bu ekip, %180 lere varan enflasyon ortamında mevduat faizini %15-17 bandına, kredi faizini ise %21-27 bandına indirmişler, sistemi adeta bir düdüklü tencere misali yüksek basınçlı hale getirmişlerdir.

Daha önce yazdığım üzere, bankalar önce kredi vadelerini 1 yılla sınırlamışlar, arkasından vade 6 aya inmiş ve halen 3 ay hatta 1 ay olarak uygulayan bankalar vardır. Bazı bankalar risk almamak adına kredi soranlar yok demeseler de yaptıkları uygulamalarla kredileri kapatmış durumdadır.

Özel sektör, artan işletme sermayesi ihtiyaçları yanı sıra, kaybolan güven sebebiyle hammadde malzeme tedariki yapamamakta, adeta kan ağlamaktadır.

Bu kafa anlaşılan durmayacak. Muhtemelen bir süre sonra sayın gözleri parlayan büyük Türk büyüğü bakanımız “Ameliyat çok başarılı geçti ama maalesef hastayı kaybettik” gibi muhteşem bir vecizeyi de ekonomi tarihine hediye edecek.