Bülent ÜSTÜNDAĞ
I. MEHMET'İN BEYLİĞİ ALMASI
21/09/2022 Karaman Bey'in çocukları Mehmet ve Mahmut beyleri Aydın, Hamit, Turgut ve Kaya beyler sultanın şerrinden korumak için alıp Bulgar dağına götürmüşlerdi. Ailesi de iki küçük oğlu Kasım ve Halil beylerle Birgün yaylağında kalmışlardı. Mehmet ve Mahmut beyler Bulgar dağında boy beylerinden ilim ve silâhşörlük tahsil ettiler. Mehmet bey on sekiz yaşına gelmişti. Birgün yaylasında olan anasını ziyaret etmek istedi. Kırk arkadaşı ile yaylağa indiler. Yaylağı göz altında tutan Hutenoğlu, anaları ile hasret gidermeye çalışan gençleri derhal yakalayıp hapsetti. (Bazı kaynaklara göre üç ay, bazı kaynaklara göre üç yıl) hapiste kalan şehzadeler, Sultan Rükneddin Kılıçarslan'ın Aksaray'da zehirlenerek öldürülmesi üzerine serbest bırakıldılar. Hapisten çıkan Mehmet Bey, Hutenoğlu'dan beyliği almak için fırsat gözetmeye başladı. O sırada Mut'ta Karaman Bey'in yakınlarından birisinin düğünü olacaktı. O zamanlar düşman korkusundan bir köyden bir köye devlet desteği olmadan gelin götürmenin imkânı yoktu. Onun için düğün sahibi, Hutenoğlu'dan bu desteği istedi. Hutenoğlu da o zamanların devlet gücü göstergesi olan tabl ve alem (davul ve bayrak) verdi. Düğün sahibi hem Hutenoğlu İbrahim'i hem de Mehmet Bey'i düğüne davet etti. Aradığı fırsatı bulan Mehmet Bey derhal taraftarları ile birleşip Mut'taki Hutenoğlu yanlılarından pek çoğunu öldürerek tabl ve aleme el koyup beyliğini ilan etti. Bunu duyan Bulgar yaylalarındaki Türk oba beyleri gelip Mehmet Bey'in beyliğini tanıdılar. O zaman Ermenek'te bulunan Hutenoğlu olayı duyunca askerlerini alıp Mut'a geldi. Yapılan çarpışmada Hutenoğlu yenildi. Kaçmak istedi ise de bütün yolları ve geçitleri tutan Mehmet Bey, kaçmasına fırsat vermeyince Hutenoğlu gelip Mehmet Bey'den özür diledi. Bütün silah ve hazineyi teslim edip affedildi. MEHMET BEY'İN ŞEHİT OLUŞU 4 Temmuz 1243 te Anadolu Selçukluları ile Anadolu'ya sarkan Moğollar arasında yapılan Kösedağ savaşında Selçukluların perişan olarak kaçmaları sonucu Anadolu'da çok büyük kıyım, yıkım ve talanlar yapan Moğollar'a başından beri karşı olan Karamanlılar her fırsatta Moğollar'a karşı harekete geçmekten çekinmiyorlardı. Kösedağ muharebesinden sonra iyice zayıflayan Anadolu Selçuklu Devleti Moğollar'ın güdümüne girmişti. Onlara vergi ödüyorlar, her istediklerini yapıyorlardı. Selçuklu vezirlerinden olan Hatıroğlu Şerefeddin devletin bu zaafiyetini kabul edemiyordu. Şam hükümdarı Meliküzzahir Baybars'tan yardım isteyerek Moğollar'a karşı isyan etti. Mehmet Bey'de Şerefeddin'i destekliyordu. Hatıroğlu isyanının bastırılmasından sonra bile Mehmet Bey eylemine devam etti. Selçuklular'a vermekte olduğu vergiyi kesti. Yönetiminde olan Mut, Ermenek, Gülnar, Silifke ve Anamur gibi yerlerdeki Moğollar'ı tamamen imha etti. Bunun üzerine Moğol ve Selçuklu ordularından oluşan bir kuvveti Hutenoğlu Bedreddin İbrahim komutasında Mehmet beyin üzerine gönderdiler.Göksu geçidinde yapılan çarpışmada Hutenoğlu'nun yenilmesi üzerine bu defa Selçuklu sahiller emiri (deniz kuvvetleri komutanı) Hoca Yunus'u gönderdiler. Mehmet bey onu da yenince iyice kuvvetlenmiş oldu. 1276 Memlûklu sultanı Baybars bir Anadolu seferine çıkarak Kayseri'ye kadar geldi Nisan 1277. Baybars'ın Kayseri'ye geldiğini duyan Mehmet Bey, II. İzzeddin Keykavus'un oğlu (Cimri) Gıyaseddin Siyavuş ile birlikte Konya'ya geldi. Mayıs 1277de Konya'yı alıp Siyavuş'u sultan ilan ederek adına para bastırdı ve 14 Mayıs 1277 günü ünlü fermanını yayınladı: “Bu günden sonra divanda, dergâhta, bargâhta, mecliste ve meydanda Türkçe'den başka dil kullanılmayacaktır”. Konya'nın işgali üzerine Selçuklu ve Moğol orduları Konya üzerine yürüyünce Mehmet Bey Mut'a çekildi. Kardeşi Mahmut Bey'i yardımcı kuvvet getirmesi için Sıvas'a gönderdi. Mehmet Bey'i takip eden Selçuklu, Moğol, Kırım birleşik orduları Mut yakınında Deveci semtindeki Kızıl dağ eteklerine kondular. Mehmet bey yardım için gönderdiği kardeşi Mahmut Bey'i beklemeden savaşı kabul etti. Çok cesurane ve kanlı bir muharebe veren Mehmet Bey şehit oldu. Başı kesilip Konya'ya gönderildi. İbni bibi'ye göre, yaralı olarak kaçan Mehmet bey Mut'un karşısındaki Kurbağa kalesinde yakalanarak şehit edilmiştir. Burada bir gözlemden bahsetmekte yarar var; Muharebenin geçtiği sahanın bitişiğinde “Ak dağ” dediğimiz tepenin Deveci'ye bakan yamacında rast gele gömüldüğü anlaşılan çok sayıda insan iskeleti gözlenmektedir. O iskeletlerin büyük bir muharebe kalıntısı olduğundan şüphe edilemez. Binlerce şehide, binlerce mezar kazılıp defnedilmesi imkânı yoktur. Mutlular, Mehmet Bey'in şehit edilmesinden sonra Kale kapılarını kapatıp savunmaya başlamışlardı. Kırım Han'ı Hasan Giray da kaleyi kuşatmıştı. O günlerde Sıvas'tan yardımcı kuvvetlerle Mut yaylalarına gelen Mahmut Bey, Türkmen askerlerini de alıp vakit geçirmeden bütün yolları ve geçitleri bağlayıp Deveci'de bulunan düşman ordugâhına saldırdı. Hasan Giray kaçmak istedi ise de yedi bin askeriyle birlikte esir oldu. 1277 |
Yorumlar |
Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |
Yazarın diğer yazıları |
CLAUDİOPOLİS - 14/12/2022 |
CLAUDİOPOLİS |
NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE - 30/11/2022 |
NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE |
MUT'UN ESERLERİ YOK OLAN DEĞERLER - 09/11/2022 |
MUT'UN ESERLERİ YOK OLAN DEĞERLER |
ÇATMA (Yayla Barınağı) - 02/11/2022 |
ÇATMA (Yayla Barınağı) |
MUT - 26/10/2022 |
MUT |
NUR SOFU - 19/10/2022 |
NUR SOFU |
MÜFTÜ NADİR MUTLUAY - 12/10/2022 |
MÜFTÜ NADİR MUTLUAY |
DAĞPAZARI MUHAREBESİ - 05/10/2022 |
DAĞPAZARI MUHAREBESİ |
MUT DEVLET MERKEZİ - 28/09/2022 |
MUT DEVLET MERKEZİ |
Devamı |