Mevcut yasa ve düzenlemelerdeki eksiklikler, hatalar, kurgulama yanlışlarının sonucu olarak görüyorum yapılandırma yasalarını, halk deyişiyle söylersek, afları.
İmarla, bayındırlıkla ilgili ya da vergilendirme, sosyal güvenlik yasalarının eksik ve yanlışları sosyal bünyede birikiyor, adeta vücutta görevini iyi yapmayan böbrek gibi kanda sürekli zehirli maddeler, atıklar, zararlı pek çok şey cirit atıyor. Elbette biriken bu problemler başka ekonomik ve sosyal sıkıntılara yol açıyor.
Ekonomide vergi sistemi bir türlü sağlıklı çalıştırılamadığından, sistem doğrudan vergi (Gelirden) yerine tamamen dolaylı vergilere (KDV, ÖTV vb) yıkıldı, bir türlü kayıtlı ekonomiye geçememiş olmamızın, kayıt dışının halâ %30-40’larda olmasının temelinde bu problemler var.
Mevcut sosyal güvenlik sistemi çalışmayı teşvik eden bir sistem değil, hatta tuhaf gelebilir, ortalama SSK/Bağ-Kurlunun çalıştıkça, emekli maaşı düşüyor. Ancak çok yüksek oranda prim ödeyen kişilerde artış söz konusu.
Aslında sistem o meşhur sözdeki gibi, “Deveye sormuşlar, boynun niye eğri diye, nerem doğru ki?” demiş. Sistemde çok sayıda problem olunca, elbette yeni/ikincil problemler ortaya çıkartıyor.
Sonuç itibariyle sayısını takip edemediğimiz kadar af/yapılandırma çıktı, çıkartılmak zorunda kalındı. Adeta normal ödeme talî, afla ödeme esas hale geldi.
Taslağını inceleme imkanım oldu, yeni hazırlanan yasa bu şekliyle çıkarsa tam anlamıyla ömürde bir sefer belki denk gelecek imkanlar veriyor. %100 lerin üzerinde enflasyon ortamında 4 yıla kadar vade, yıllık % 9 gecikme oranıyla fiilen/adeta ana paradan da siliyor devletimiz.
SSK ya tâbi çalışanlar 3.600 gün, 5000 günde emekli olabilirken, Bağkur’a tabi olduklarından 25 yıl prim ödemek zorunda bırakılan, 9000 gün ödemezse emekli olamayan, ve bu kadar primle 3600 gün prim ödeyenlerle aynı maaşı almak durumunda kalan, bu haliyle istemin mağdur çocukları olan esnafa, tüm zamanların en iyi imkanı veriliyor.
Halen bulunduğu basamağa göre 3.000 TL ve üzerinde prim ödemek zorunda kalan esnafa, 2010 dan bu yana olan borçlarını, peşin ödemek şartıyla ortalama aylık 1.000 TL üzerinden ödeme imkanı sağlanıyor, gecikme zammı dahil.
Hele askerlik borçlanması, geçmiş dönem silinen çalışmaların canlandırılması (İhya) halinde emekli olabilir yazısı alanlara Kamu Bankalarından alacakları maaşlarına mahsuben krediler de verilecek ki tadından yenmez.
2008-2014 yıllarında Ziraat Bankası Mut Şube Müdürüydüm ve bu tür imkanlar verilmişti, şahsi gayret ve desteklerimi de ekleyerek yüzlerce hemşerimizi personelimle birlikte emekli etmek nasip olmuştu, “denize at, balık bilmezse Hâlik bilir” derler, şimdi olsa yine yapardım.
Kısaca, özellikle 8 Eylül 1999 ve öncesinde SSK/Bağkur kaydınız varsa ya da borçlanma (Askerlik/Doğum vb) yoluyla hizmet başlangıcınızı o tarihlere çekebiliyorsanız hiç durmayın, yasa yayınlanınca hemen başvurunuzu yapın. SGK İl/İlçe Müdürlükleri muhatabınızdır, Alo 170 de telefonla destek veriyor, en pratiği ise ne yapacağınıza karar verdiyseniz, son derece başarılı bir e-devlet uygulaması var -emeği geçenlere teşekkür ederiz- oradan başvuru yapmak mümkün.
Yapılandırma başvurusunun Nisan sonuna (1 ay ertelenebilecek) kadar, ilk/peşin ödemenin ise Mayıs sonu (1 ay ertelenebilecek) yapılacak olması da avantaj, İlçemizde erik ve kayısı hasadına denk gelmekte. Hayırlı olsun inşallah.